به گزارش
پايگاه خبري تحليلي پيرغار، با کاهش منابع آبي و پيامدهاي ناشي از خشکسالي هاي متوالي اهميت مديريت صحيح منابع آب و پرهيز از برداشت هاي بي رويه و بي ضابطه را در اين استان دوچندان نموده است.
درحالي که استان چهارمحال و بختياري توليد کننده 10 درصد منابع آب شيرين کشور است، اما بدليل کوهستاني و مسير آب هاي سطحي به سمت استان هاي همجوار، از برداشت آب هاي سطحي محروم است و به ناچار نياز آبي خود را از سفره هاي زير زميني تامين مي کند.
بهره برداري از منابع آبي به 2 شکل برداشت از منابع زيرزميني و برداشت از آب هاي سطحي صورت مي گيرد، اما در استان چهارمحال و بختياري با وجودي که از منابع آب هاي سطحي خوبي در سال هاي گذشته برخوردار بوده اما به سبب ماهيت کوهستاني بودن منطقه مجال بهره گيري از اين منابع را نداشته و در حدود 90 درصد نياز آبي خود را در بخش هاي شرب، کشاورزي و صنعت از منابع آب زيرزميني تامين مي کرده است.
رشد جمعيت در استان و افزايش نياز به آب و غذا و توسعه فعاليت هاي کشاورزي سبب شده تا طي ساليان گذشته مجوزهاي متعدد حفر چاه در استان صادر شود که اين حجم بالا بدون توجه به ظرفيت سفره آب هاي زيرزميني سبب شده تا هشت دشت از 11 دشت مورد مطالعه استان ممنوعه اعلام شود.
معاون حفاظت و بهره برداري از امور آب شرکت آب منطقه اي چهارمحال و بختياري با بيان وضع موجود منابع آبي استان به خبرنگار ايرنا گفت: در پي تداوم پديده خشکسالي و افت منابع آبي سفره هاي زيرزميني، امکان برداشت آب از چاه هاي مجاز اين استان 30 درصد کاهش يافته است.
فتح الله صابرپور، بيشترين سطح افت آب هاي زيرزميني را مربوط به دشت جوانمردي دانست و افزود: سطح اين آبخوان بيش از 24 متر افت داشته و پس از آن آبخوان هاي جمال با افت 21 متري، سفيد دشت با افت 20 متري و شهرکرد با افت 15 متري بيشترين تغيير تجمعي سطح ايستابي آبخوان را به خود اختصاص داده است.
وي با اعلام تعداد چاه هاي داراي بهره برداري در اين استان اظهار کرد: هم اکنون 3 هزار و 431 چاه داراي بهره برداري در استان فعال است که از اين تعداد 2 هزار و 823 چاه تامين کننده آب کشاورزي، 387 چاه تامين کننده آب صنعت و 221 حلقه آب شرب موردنياز در استان را تامين مي کند.
صابرپور افزود: به سبب افت آب سفره هاي زيرزميني، بهره برداري از چاه هاي کشاورزي در استان منوط به تجهيز سيستم آبياري است.
معاون حفاظت و بهره برداري از امور آب شرکت آب منطقه اي چهارمحال و بختياري همچنين تعداد چاه هاي غيرمجاز شناسايي شده در استان را 295 حلقه اعلام کرد و گفت: از ابتداي امسال تاکنون 57 حلقه چاه بسته شده و تلاش مي شود تا 238 حلقه ديگر نيز مسدود و پر شود.
اين وضعيت که نشان از برداشت بي رويه آب از منابع زيرزميني دارد مي تواند به زودي به فرونشست هاي عميق زمين و اثرات مخرب زيست محيطي متعددي منجر شود که اين امر مي طلبد تا براي مهار اين بحران تسريع شود.
کارشناسان آب ضمن تاکيد بر اصلاح الگوي مصرف، مهار روان آب ها و صدور مجوز بهره برداري از آبهاي سطحي را راهکار مناسبي براي مهار اين بحران مي دانند.
اين کارشناسان معتقدند از آنجا که آبهاي سطحي اين استان به استانهاي همجوار سرريز مي شود و خود بي نصيب از بهره برداري است، به ناچار اين استان به سمت استفاده از منابع آب هاي زيرزميني روي آورده که تغيير الگوي بارش از برف به باران و برداشت بي رويه از اين منابع مشکلات زيادي را براي اکوسيستم منطقه ايجاد کرده است.
سيدهاشم فاطمي از کارشناسان بخش آب در همين خصوص به خبرنگار ايرنا گفت: تغيير اقليم، تغيير الگوي بارش ها از برف به باران و برداشت بي رويه از منابع آب زيرزميني، زنگ خطر بحران کم آبي را در استان به صدا درآورده است.
وي تصريح کرد: اگر ميزان برداشت از آب هاي زيرزميني در حدود 30 درصد کاهش يابد، امکان احياي آبخوان هاي استان وجود دارد.
يک عضو هيات علمي دانشگاه شهرکرد و کارشناس مسائل محيط زيست و آب نيز تحقق کاهش 30 درصدي برداشت از آب هاي زيرزميني را بهره گيري از آب هاي سطحي دانست و گفت: حفر چاه براي تامين نياز آبي استان يک تصميم اشتباهي بود که در گذشته اجرا شد و امروز استان را با مشکل روبرو کرده است.
مهدي پژوهش افزود: افت شديد آب هاي زيرزميني سبب شده تا نيترات آب در دشت شهرکرد 2 برابر شود و سلامتي مردم را به خطر اندازد.
وي با بيان اين موضوع که در چهارمحال و بختياري برداشت بي ضابطه آب وجود ندارد، تصريح کرد: اين استان از آنجا که پارک هاي بزرگ، آکواريوم آبي و فضاي سبز گسترده اي ندارد، بيشترين آبي که برداشت مي کند براي نياز ضروري است.
اين کارشناس آب خاطرنشان کرد: ضروري است تا درتخصيص آب از زاينده رود و کارون به استان تجديد نظر شود و مطابق با نياز آبي باشد، چرا که ميزان آبي که اکنون به استان تخصيص داده شده، اندک است و جوابگو نيست.
پژوهش خاطرنشان کرد: براساس اسناد و مدارک موجود، ميزان آب برداشتي براي باغات حاشيه زاينده رود در حوزه استان، قانوني و مبتني بر مجوز است و در اين خصوص برداشت بي ضابطه اي وجود ندارد.
با اين وجود از راهکارهاي موثر براي مشخص کردن ميزان آب برداشتي از چاه ها نصب کنتورهاي هوشمند است.
بنا بر گفته مسئولان آب منطقه اي از سال 89 تاکنون 815 کنتور هوشمند بر روي چاه هاي استان نصب شده تا ميزان واقعي برداشت آب را مشخص کند.
به نظر مي رسد با نصب کنتور بر تعداد بيشتري از چاه ها بتوان ميزان برداشتي آب در استان را با اطمينان بيشتر اندازه گيري و اعلام کرد.